MOCAK: Na wystawie pokażemy kilkadziesiąt kolaży laureatki Literackiej Nagrody Nobla Herty Müller, powstałych w latach 2005–2018. Będzie to pierwsza prezentacja tych prac w muzeum sztuki współczesnej. Herta Müller tworzy kolaże od końca lat 80. Najpierw, podobnie jak w przypadku Wisławy Szymborskiej, pełniły one funkcję pocztówek wysyłanych do przyjaciół i znajomych. Autorka, której się nie podobały widokówki, woziła ze sobą nożyczki i tworzyła własne kompozycje z krótkich fragmentów tekstów i obrazków wyciętych z gazet.
Z czasem przekształciło się to w poważną działalność artystyczną. Niezmienne w tej twórczości pozostały jednak format pocztówki oraz kompozycja oparta na tekście dopełnianym przez obraz. Herta Müller stworzyła w domu warsztat pracy.

Gromadzi słowa, obrazki i segreguje je alfabetycznie w specjalnie do tego przeznaczonych szafkach. Na kilku stołach przeprowadzane są poszczególne etapy pracy. Artystka nie ogranicza się do gotowych, już istniejących wyrażeń lub przedstawień. Często wykorzystuje pojedyncze sylaby, litery, fragmenty obrazów. Tworzy słowa, w tym neologizmy, których wygląd odpowiada jej wizji. To sprawia, że wyrazy nabierają waloru sensualnego – naklejone na trzy warstwy kartonu, stają się oddzielnymi bytami i w obrębie całości kreują odrębne światy.
Dla Herty Müller, jak dla każdego artysty, istotną rolę odgrywają kolor oraz układ kompozycji. Stworzyła ona unikalną koncepcję poezji wizualnej, podporządkowaną rygorowi narzuconego formatu, w którego obrębie ma możliwość operowania jedynie ograniczoną liczbą słów (od kilkunastu do około stu). Za pomocą skondensowanej metafory uchwytuje rzeczywistość, tworząc impresje na jej temat. Sam proces jest rozłożony w czasie, wymaga od autorki dużej precyzji i skupienia.
Wystawa Herty Müller stanowi część cyklu, w ramach którego pokazujemy wieloaspektowość osobowości twórczych – pisarzy, filozofów oraz naukowców, a zarazem autorów prac wizualnych. Dotychczas prezentowaliśmy kolaże Wisławy Szymborskiej, rysunki Zbigniewa Herberta, obrazy olejne i akwarele Joachima Ringelnatza, rysunki i obrazy Leona Chwistka oraz akwarele Aliny Dawidowicz.

Kuratorzy: Delfina Jałowik, Jürgen Kaumkötter
Wernisaż: 27.6.2019, godz. 18
Czas trwania wystawy: 28.6–22.9.2019
Miejsce: Galeria Beta

MOCAK Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie