Figura marana – pierwotnie opisująca hiszpańskich i portugalskich Żydów zmuszonych do konwersji na chrześcijaństwo, często jednak praktykujących w sekrecie pewne formy żydowskiego rytuału i przechowujących stopniowo zacierającą się pamięć o żydowskim dziedzictwie – wydaje się stanowić jeden z kluczowych, a wciąż nie dość rozpoznanych fenomenów nowoczesności.
Ani nie będąc już wyznawcami judaizmu, ani nie mieszcząc się w chrześcijaństwie, a zarazem czerpiąc tak z tradycji jednego, jak i drugiego, marani zmuszeni byli określać siebie przez permanentne nie-dość-przynależenie, które przyczyniło się do narodzin nowoczesnej jednostkowości. Sprzyjający racjom tego, co pojedyncze, maranizm swoją uprzywilejowaną przestrzeń musiał więc odnaleźć w literaturze, tej „dziwnej instytucji”, która umożliwia artykulację doświadczeń życia poszczególnego.

Celem konferencji jest podjęcie refleksji nad obecnością tego heterogenicznego i złożonego dziedzictwa tak w pisarstwie polskich twórców pochodzenia żydowskiego, jak również tych, którzy, nie wychodząc od takiej genealogicznej przesłanki, identyfikują się mimo to z kategorią „marana” jako uniwersalną figurą prawdziwie jednostkowej podmiotowości. Zgodnie z dynamiką marańskiego doświadczenia chodziłoby przy tym o dostrzeżenie osobliwych śladów judaizmu jako tego wymiaru dzieł literackich, który nigdy nie dochodzi w nich do głosu w sposób bezpośredni, a jednocześnie stanowi czynnik przesądzający o charakterze każdego z nich.

Organizatorzy Agata Bielik-Robson, Piotr Bogalecki, Adam Lipszyc, Piotr Sadzik, Monika Gromala
Kontakt: fenomenmaranizmu@gmail.com

Partner: Austriackie Forum Kultury