Dom Norymberski w Krakowie: Fotografia wojenna dokumentując konflikty zbrojne, przewroty, rewolucje i protesty zdaje światu relacje z działań toczących się na ich frontach czy barykadach. Choć wydaje się być domeną mężczyzn istnieje wiele fotografek, które nie bały się pierwszej linii ognia. Autorkami wielu ikonicznych fotografii wojennych były kobiety. Lee Miller, amerykańska korespondentka „Vogue’a” dokumentowała lądowanie aliantów w Normandii, Christine Spengler fotografowała wojnę w Wietnamie, a Anja Niedringhaus, niemiecka korespondentka zastrzelona w 2014 roku w Afganistanie, została nagrodzona Pulizerem za zdjęcia wojenne z Iraku.

Jedną z pierwszych kobiet fotografujących wojnę była Gerdo Taro. 16 sierpnia 1937 roku magazyn „Life” na dwóch stronach informował o jej śmierci w akcji na polu walki. Od roku regularnie jeździła do Hiszpanii, aby dokumentować trwający tam konflikt. Tydzień przed swoimi 27. urodzinami, 25 lipca 1937 roku fotografka została ciężko ranna. Następnego dnia miała wrócić do Francji ze zdjęciami zrobionymi w czasie bitwy pod Brunete w pobliżu Madrytu. Opuściła okopy dopiero wtedy, kiedy skończył się jej film w aparacie. Wsiadła do samochodu, który przewoził rannych żołnierzy i w który chwilę potem uderzył uszkodzony przez faszystowski atak republikański czołg. Taro została przewieziona do szpitala, gdzie zmarła następnego dnia rano w wyniku odniesionych obrażeń. Po jej śmierci Aleksander Szurek, adiutant generała Karola Świerczewskiego „Waltera” wspominał: „Wszyscy bardzo kochaliśmy Gerdę… Gerda była drobna, z wdziękiem i urodą dziecka. Cały nasz batalion podziwiał tę małą dziewczynę za jej wielką odwagę”. O śmierci fotografki rozpisywały się wszystkie gazety, a jej ciało zostało wystawione na widok publiczny w Madrycie. Pogrzeb, który odbył się w Paryżu 1 sierpnia 1937 roku, stał się wielotysięczną manifestacją z udziałem Pablo Nerudy, Louisa Aragona i Henri’ego Cartier-Bressona. Została pochowana na cmentarzu Père-Lachaise, a jej nagrobek zaprojektował Alberto Giacometti. Trzy lata wcześniej, w 1934 roku Gerda poznała André Friedmanna, fotografa pochodzenia węgierskiego, który zaraził ją pasją fotografowania. Razem wymyślili artystyczne pseudonimy, pod którymi przeszli do historii. Friedmann stał się Robertem Capą, a Gerta Pohorylle – Gerdą Taro. Pierwsza karta prasowa fotografki datowana jest na 4 lutego 1936 roku. Na początku 1937 roku Taro podpisała kontrakt na zdjęcia z frontu w Hiszpanii z paryską gazetą popołudniową „Ce Soir”, prowadzoną przez Louisa Aragona.

Artystki: Gerda Taro, Nadia Bużan, Lesia Pcholka i Wolha Szukajła
Kuratorki: Iwona Demko i Renata Kopyto
Galeria Domu Norymberskiego
ul. Skałeczna 2, Kraków

Więcej informacji: Dom Norymberski w Krakowie