Niemiecki Historyczny Instytut w Warszawie zaprasza na warsztaty poświęcone historii więziennictwa jako fundamentalnej infrastruktury państwowej w XIX i XX wieku. Zachęcamy do udziału specjalistów w zakresie historii, historii prawa, historii sztuki, oraz ochrony zabytków, aby na podstawie dziejów konkretnych więzień, przedyskutować kierunki rozwoju więziennictwa w czasach, gdy polskie ziemie znajdowały się w imperiach: pruskim, rosyjskim oraz habsburskim.
Druga część spotkania poświęcona będzie odrodzeniu państwa polskiego, kiedy to doszło do stworzenia nowego systemu więziennictwa. W jakim stopniu organizacja więzień była kontynuacją, a na czym polegała zmiana? Trzecia część spotkania skupi się na procesie transformacji więzień w infrastrukturę terroru i prześladowania, dokonanej przez okupantów niemieckich i radzieckich, a następnie wykorzystaniu tej infrastruktury w okresie powojennym. Zachęcamy do przedstawienia badań poświęconych historii konkretnych więzień oraz uwzględnienia następujących aspektów:
Prawo: Stworzenie nowoczesnych kodeksów karnych stanowiło grunt dla powstania nowego rodzaju więzień. Jak kształtował się proces kodyfikacji w trzech zaborach i jaki miał wpływ na rozwój więziennictwa na terytoriach Rzeczypospolitej?;
Architektura: W jaki sposób przekształcono w XIX wieku klasztory na więzienia? Jak przebiegał proces planowania oraz budowy nowoczesnych więzień? Jak ewaluowały rozwiązania techniczne?;
Praca: Jak była zorganizowana praca dla więźniów? Jakie więzi ekonomiczne łączyły więzienia z otoczeniem? Na ile wyroby i usługi więźniów były odbierane jako konkurencja, lub źródło dochodu?;
Religia: Jak państwo organizowało życie religijne więźniów? Czy istniały odrębne pomieszczenia sakralne dla katolików, wyznawców prawosławia, unitów, protestantów oraz żydów? Jaka była rola księży, pastorów oraz rabinów w więzieniach?
Kobiety: Jak system więzienny traktował skazane kobiety? Czy budowano odrębne placówki? Czy stosowano wobec nich odrębne regulaminy? Jak wyglądał wobec nich program resocjalizacji?
Codzienność: Jaki był wpływ nowoczesnych instrukcji więziennych na organizację życia codziennego? Jaki był kontrast między tym co tam zalecano a praktyką codzienną? Jaka była wiedza o tej różnicy wśród administracji lokalnych oraz biurokratów w stolicach?
Konflikty: Jakie były napięcia społeczne w samym więzieniu? Jaką rolę odgrywał podział na więźniów kryminalnych oraz politycznych ? W których placówkach nabierały znaczenia konflikty na tle religijnym lub narodowym? Jakie były strategie ich pacyfikacji przez służbę więzienną?
Seksualność: Czy dostrzegano, a jeśli tak, to w jaki sposób rozwiązywano kwestie radzenia sobie z seksualnością w warunkach izolacji? Czy dostrzegano i jak rozwiązywano kwestie przemocy seksualnej?
Strażnicy: Kim byli strażnicy? Na ile istniała wśród nich hierarchia symboliczna i realna? W jakich warunkach prawnych oraz ekonomicznych żyli? Jaki był ich stosunek do więźniów oraz do państwa?
Państwo: Jak na przestrzeni XIX i XX wieku krystalizował się w więzieniu stosunek pomiędzy państwem a poddanym/ obywatelem? W jaki sposób się zmieniał, gdy jedna władza zastępowała drugą?
Organizacja: Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie
Partnerstwo: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
Komitet: dr Felix Ackermann, dr Anna Machcewicz, dr Mateusz Rodak
Opłaty: NIH w Warszawie pokryje koszty podróży, nocleg oraz wyżywienie, nie pobiera opłat
Termin: Prosimy o nadesłanie konspektu oraz notki biograficznej do 28 lutego 2018
Kontakt: Felix Ackermann, ackermann@dhi.waw.pl
