Intelektualista, pisarz, polityk, niedoszły carobójca, sojusznik Piłsudskiego, wróg Lenina – postać Borysa Sawinkowa niejednokrotnie inspirowała pisarzy i twórców filmowych. Sawinkow, absolwent warszawskiego gimnazjum, zaangażował się w ruch rewolucyjny na studiach w Petersburgu. Jako członek Organizacji Bojowej Partii Socjalistów-Rewolucjonistów brał udział w zamachach na ministra spraw wewnętrznych Wiaczesława Plehwe i wielkiego księcia Siergieja Aleksandrowicza. Po zdobyciu władzy w Rosji przez bolszewików stał się ich zaciekłym wrogiem. Będąc przedmiotem operacji prowadzonej przez sowieckie służby specjalne (GPU), zdecydował się wrócić do ZSRR w 1924 roku.

Skazany na dziesięć lat więzienia przez sowiecki sąd, popełnił samobójstwo rok później. Dla wielu jego los stał się symbolem dramatycznych wyborów, przed którymi stanęli rosyjscy intelektualiści w XX wieku. Jakie dylematy moralne targały Sawinkowem, gdy przygotowywał kolejne zamachy na carskich dygnitarzy? Dlaczego zdecydował sprzymierzyć się z Piłsudskim?
W dyskusji o Sawinkowie udział wezmą jedni z najlepszych znawców jego biografii i epoki: prof. Konstantin Morozow oraz prof. Ałła Morozowa, autorzy książki poświęconej braciom Sawinkowym wydanej w Rosji Три брата (То, что было) oraz prof. Andrzej Nowak, autor książki Polska i trzy Rosje: studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku).

Notki o mówcach

Prof. Konstantin Morozow, pracuje w Instytucie Historii Rosji Rosyjskiej Akademii Nauk, zastępca przewodniczącego Rady Stowarzyszenia „Memoriał”. Autor książek: „Партия социалистов-революционеров в 1907-1914 гг.” (Moskwa 1998), „Судебный процесс социалистов-революционеров и тюремное противостояние (1922-1926): этика и тактика противоборства” (Moskwa 2005).

Dr Ałła Morozowa, pracuje w Centrum „Historia Rosji XIX i początku XX wieku” Instytutu Historii Rosji Rosyjskiej Akademii Nauk. Redaktorka zbioru dokumentów: „Сын вольного штурмана” и тринадцатый „смертник” процесса с.-р. 1922 г: документы и материалы из личного архива В.Н. Рихтера” (Moskwa 2005).

Prof. Andrzej Nowak, kierownik Zakładu Historii Europy Wschodniej w Instytucie Historii UJ oraz w Instytucie Historii PAN. Opublikował kilkadziesiąt książek (m.in. „Polska i „trzy” Rosje. Studium polityki wschodniej Piłsudskiego”, „History and Geopolitics: A Contest for Eastern Europe”, „Pierwsza zdrada Zachodu: 1920 – zapomniany appeasement”, pierwsze trzy z zaplanowanych 11 tomów „Dziejów Polski”). Członek Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP, a także Kolegium IPN; przewodniczący Rady Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. Redaktor naczelny „Studiów z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”.

Bartłomiej Gajos, historyk, pracownik Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. W Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk przygotowuje doktorat poświęcony polityce historycznej bolszewików 1917–1920. W ubiegłym roku pod jego redakcją i dr. Łukasza Adamskiego ukazała się książka „Kręgi Rewolucji. Rok 1917 w Rosji – wewnętrzne i międzynarodowej konsekwencje”.

data: 14 stycznia 2020 (wtorek) godz. 18:00
miejsce: Marzyciele i Rzemieślnicy, Dom Braci Jabłkowskich, ul. Bracka 25, III piętro (winda)
języki: polski i rosyjski (tłumaczenie symultaniczne)
RSVP: kolakowska@cprdip.pl

Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia