Instytut Spraw Publicznych: Rozszerzenie Unii Europejskiej w latach 2004-2007 niosło nadzieję na integrację krajów Europy Środkowo-Wschodniej z Europą Zachodnią i ostateczne pogrzebanie podziału między Wschodem i Zachodem wyznaczanego w drugiej połowie XX wieku przez żelazną kurtynę. Nadzieja ta dotyczyła między innymi także wprowadzenia zachodnioeuropejskich standardów w nowych państwach członkowskich i stopniowej konwergencji społeczno-ekonomicznej. Chcieliśmy zarobków, stosunków pracy, usług publicznych i jakości życia „jak na Zachodzie”. Jednak z każdym rokiem w UE rosła frustracja wśród związków zawodowych ze Wschodu spowodowana słabymi postępami a niekiedy nawet regresem w tym zakresie. Związki wyrażały niezadowolenie, że europeizacja stosunków pracy i standardów socjalnych przyjmuje postać nie zawsze zgodną z pierwotnymi wyobrażeniami i zamierzeniami.
Pojawiły się także napięcia wewnątrz samego ruchu związkowego: rozbieżności w niektórych kwestiach (np.: europejska płaca minimalna, delegowanie pracowników) czy niepełna solidarność między wschodnimi i zachodnimi związkami (np. w europejskich radach zakładowych, międzynarodowych procesach restrukturyzacji). Głos związków ze Wschodu z różnych powodów nie zawsze był wyraźnie artykułowany i słyszany w debacie europejskiej. Sytuację pogorszył także kryzys finansowy 2008+, a cień niepewności w jeszcze bardziej wydłużył się w związku z druzgoczącymi konsekwencjami pandemii COVID-19. Nakłada się na to bardziej generalny problem, a więc zauważalny brak zdecydowania całego europejskiego ruchu związkowego, jaką strategię dla własnej działalności przyjąć w obliczu postępującej integracji ekonomicznej. Chodzi o dylemat czy wystarczy jedynie bronić krajowych twierdz stosunków przemysłowych, czy też trzeba otworzyć się na europeizację negocjacji zbiorowych.
Jak wschodnie związki artykułują swoje interesy? Jakie widzą trudności w procesie konwergencji standardów socjalnych i wyzwania z tym związane? Co stoi na przeszkodzie aby organizacje te były bardziej widoczne na poziomie UE? I wreszcie, czy możliwe jest i jakimi sposobami wzmocnienie mechanizmów transgranicznej solidarności związków zawodowych? Na te pytania będą starać się odpowiedzieć uczestnicy i uczestniczki seminarium „(Nie) widoczny podział między Wschodem a Zachodem – głos związków zawodowych w sprawie europeizacji standardów socjalnych”. Wśród zaproszonych gości będą Luca Visentini, Sekretarz Generalny Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych i Esther Lynch, Zastępczyni Sekretarza Generalnego Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych, a także przedstawiciele związków zawodowych z Europy Środowo-Wschodniej i przedstawiciele świata akademickiego.
Seminarium jest zwieńczeniem dwuletniego międzynarodowego projektu badawczego pt. „ARTUS-CEE, Artykulacja strategii związkowych wobec równania w górę standardów socjalnych w rozszerzonej Unii Europejskiej – głos krajów Europy Środkowo-Wschodniej” (VS/2019/0070) prowadzonego przez Instytut Spraw Publicznych (lider) wraz z partnerami: Central European Labour Studies Institute (współorganizator seminarium), Uniwersytet w Ljubljanie, Lithuanian Centre for Social Sciences, Institute for Public Policy, Centre for Economic Development.
Projekt finansowany jest ze środków Dyrekcji Generalnej Zatrudnienie, Sprawy Społeczne i Włączenie Społeczne, Komisji Europejskiej.
Seminarium będzie tłumaczone na język angielski, bułgarski, litewski, polski, rumuński, słowacki i słoweński
