Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. W. Brandta: Wykład i dyskusja z udziałem dr Moniki Piotrowskiej z poznańskiego Instytutu Fotografii ProFotografia w ramach cyklu wykładów “Prawo w obliczu bezprawia. Sądowe rozliczenia zbrodni okresu II wojny światowej”. Spośród czterech delegatów władz polskich na procesie norymberskim tylko jeden w latach II wojny światowej współpracował z rządem polskim na emigracji. To Tadeusz Cyprian – w I wojnie żołnierz austriacki i wojskowy fotograf-amator, później jeniec obozu we Włoszech, w końcu hallerczyk wyszkolony przez lotnictwo francuskie, który w 1920 r. wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Jego prawdziwą pasję stanowiła fotografia, którą łączył z karierą prawnika i sędziego w odrodzonej Polsce. W 1938 r.
Tadeusz Cyprian został prokuratorem Sądu Najwyższego, po klęsce wrześniowej pracował dla władz polskich na uchodźstwie, od jesieni 1944 był delegatem rządu londyńskiego w Komisji Narodków Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych. Po powrocie do kraju został prokuratorem Najwyższego Trybunału Narodowego, wywierając wpływ na przebieg polskich procesów karnych przywódców NSDAP.
W swoim wykładzie Monika Piotrowska omówi, w jaki sposób subiektywne przeżycia tego prawnika i fotografa stały się czynnikiem decydującym o jego postawie społecznej i opinii prawnej w latach 1945-1979. Pokaże też Cypriana jako przypadek jednostki nie poddającej się projektowaniu, wbrew stereotypowym opiniom szeregującym go wśród prawników „oddanych komunistom”.
Dr Monika Piotrowska, historyczka sztuki, pracuje w Fundacji Instytut Fotografii „Pro Fotografia” w Poznaniu nad projektami naukowo-popularyzatorskimi, historyczno-społecznymi i fotograficznymi. Obecnie przygotowała do druku dzienniki Tadeusza Cypriana z obozu jenieckiego we Włoszech: „Tadeusz Cyprian. Notatnik jeńca 1917-1918”. Niedawno wydała społeczno-historyczną opowieść o ludziach fotografii w Poznaniu, pt. „Życie alternatywne. Amatorzy i zawodowcy w fotografii poznańskiej od 1839 do 1945 roku” (2019). Autorka wielu tekstów krytycznych, biograficznych i eseistycznych, pokazująca sztukę i losy ludzi sztuki w interakcji z otoczeniem społecznym.
Spotkanie odbędzie się na platformie zoom. Szczegóły na naszej stronie.
Organizatorzy:
CSNE im. Willy Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego,
Pracownia Badań: Sprawiedliwość Okresu Przejściowego
Koordynacja: dr Dominika Uczkiewicz
