Sprzeciw wobec „upolityczniania edukacji” jest dość charakterystyczny dla klimatu debat nad stanem oświaty, zdominowanych przez pojmowanie jej jako inwestycji mającej zapewniać dzieciom dobrą przyszłość, czyli zawodową satysfakcję, prestiż i pieniądze. Zapominamy w ten sposób, że od swych początków edukacja – a zwłaszcza edukacja publiczna w jej modernistycznym wydaniu – jest projektem na wskroś politycznym; że obok celów związanych z kształtowaniem indywidualności jest ona ściśle związana z zadaniami kształtowania społeczeństw. „Ponadindywidualna organizacja społeczeństwa”, znana misja modernistów, w Polsce przed blisko stu laty realizowana przez artystów i zarazem działaczy społecznych oraz pedagogów (Kobro, Jarema, Strzemiński, Wiciński, in.), to jeden z przykładów rozumienia społeczeństwa jako zadania. Zadania głęboko edukacyjnego i politycznego, bo edukacja zorientowana na to, co społeczne, realizuje się w sferze publicznej, czyli w przestrzeni polityczności.

Dzisiaj, kiedy nie społeczeństwo, a naród i państwo stają się w naszym życiu publicznym dominującymi lejtmotywami, warto poświęcić chwilę na myśl o pedagogice publicznej, z założenia politycznej, bo aktywizującej obywatelską partycypację i zaangażowanej w kształtowanie przestrzeni bogatej w możliwości zawiązywania się tego, co społeczne i tego, co wspólne.

W naszym wystąpieniu wskażemy na genezę politycznego projektu edukacji publicznej (w tym na jego mityczne i religijne źródła) i na jego współczesne wersje. Zwrócimy także uwagę na wieloletnią bliskość projektów pedagogicznych i artystycznych interwencji w świat społeczny.

20.02 (środa), godz. 18.00
Miejsce: Biennale Warszawa, ul. Marszałkowska 34/50 (MA3450)
Wstęp wolny

Maria Mendel
Prof. dr hab., kieruje Zakładem Pedagogiki Społecznej w Instytucie Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Zainteresowana pedagogiką miejsca, akcentującą przestrzenne wymiary demokratycznych stosunków społecznych oraz indywidualnej i społecznej autokreacji, od lat prowadzi badania, z których wiele ma charakter interdyscyplinarny i angażuje zarówno ludzi nauki, jak kultury i sztuki. Ostatnio skoncentrowana na miejscu jakim jest miasto, we współpracy z gdańskim samorządem zrealizowała projekty: „Tożsamość gdańszczan. Budowanie na (nie)pamięci” (2009-2010), „Wspólny Pokój Gdańsk” (2014-2015; Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki: „Projekt Roku”, 2015), „Miasto pedagogiczne” (2016), „Gdańsk według dzieci. Dziecięce geografie na rzecz spójności społecznej miasta” (2015-2018). Wśród licznych publikacji, m.in.: Edukacja społeczna (2001), Społeczeństwo i rytuał (2007), Pedagogika miejsca wspólnego. Miasto i szkoła (2017). Za swoją działalność społeczno-pedagogiczną uhonorowana ostatnio Nagrodą im. Heleny Radlińskiej „Animator solidarności codziennie” (2018).

Tomasz Szkudlarek
Prof. dr hab., kieruje Zakładem Filozofii Wychowania i Studiów Kulturowych w Instytucie Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Prowadził studia nad amerykańską pedagogiką krytyczną, nad kulturą postmodernizmu, oraz nad stykami dyskursu publicznego i indywidualnej konstrukcji podmiotowości. Znaczną część jego dorobku zajmują analizy relacji między edukacją i polityką. Wśród publikacji m.in. książki The Problem of Freedom in Postmodern Education (1993), Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu (1993 / 2009), Kultura, tożsamość, edukacja (współautor, 1998), Media. Szkic z filozofii i pedagogiki dystansu (2009), Dyskursywna konstrukcja podmiotu (współaut.,2010), Education and the Political (red. i współaut., 2013), On the Politics of Educational Theory: Rhetoric, theoretical ambiguity, and the construction of society (2017).

Źródło: Biennale Warszawa