Niemiecki Instytut Historyczny: Konferencja poświęcona jest analizie długofalowych skutkówrozbiorów Rzeczypospolitej Obojga Narodów dla społeczności żyjących na terytorium imperium Rosyjskiego, Habsburskiego oraz Pruskiego. 250 rocznica pierwszego rozbioru w 2022 roku jest okazją do refleksji nad ogólną recepcją i interpretacją historyczną rozbiorów wXIX wieku, abyodzwierciedlić zróżnicowany, nielinearny i fragmentaryczny charakter tych przemian.
Stosunek pomiędzy państwami imperialnymi, ich przedstawicielami na ziemiach byłej Rzeczypospolitej oraz zamieszkującą te terytoria ludnością rozumiemy jako wielowektorową konfigurację, w której zmiany jednej ze stron również dotyczyły drugiej, choć nie zawsze w tym samym stopniu. Zakładamy więc, że przejęcie terytoriów Rzeczypospolitej na dłuższą metę również wpłynęło na zmiany w państwach zaborczych. Założenie to wyklucza zarówno pojęcie polityki jako sfery jednostronnego oddziaływania czynników odgórnych na kształowanie się społeczeństw XIX wieku jak i pojmowanie jej jako niewzruszonego, wrogiego stosunku między władzą a społeczeństwem, czy raczej społecznościami. Jesteśmy przekonani, że podejście do sfery polityki jako sfery codziennych decyzji oraz złożonego procesu komunikacji społecznej, opierającej się na licznych węzłach komunikacyjnych jak n.p. organy prasowe czy stowarzyszenia jest w stanie należycie oddać procesy przyswajania i modyfikacji nowych pojęć i ich przekładania na obszar zachowań.
Zachęcamy do zgłaszania referatów, które proponują analizę długofalowych skutków rozbiorów uwzględniającą nie tylko ciągłość poszczególnych procesów, ale również jej brak.Prosimy o analizy przykładów –między innymi z dziedzin gospodarki, polityki, administracji oraz szeroko pojętej kultury –, które pozwalają na uwypuklenie długofalowych następstw utraty suwerenności.
Patrząc na zmiany struktur społecznych i gospodarczych zachęcamy do szukania odpowiedzi na następujące pytania: Na ile komunikacja oraz wymiana dóbr, pojęć, technologii i wiedzy między poszczególnymi społecznościami kształtowały ich swoisty charakter? W jakim stopniu brały one udział w procesach wzmożonej wymiany, a w jakich wypadkach decydowały się one na izolację lub aktywną kontestację? Na ile fakt przynależności do różnych struktur państwowych wpłynął na powstawanie kulturowych eklektyzmów i przyjmowanie zapożyczeń z obcych kultur (potrawy, muzyka, sztuka, architektura itd.)?
Czy różnorodność społeczno-kulturowa i związana z nią różnorodność dążeń oraz interesów faktycznie przekreślały możliwości współpracy na wszystkich poziomach? Jak reagowały rządy i administracja (także na szczeblu lokalnym) Rosji, Austrii, Prus a od 1871 roku również Rzeszy Niemieckiej na pluralizm regionalny i jak owe reakcje wpłynęły długofalowo na przemianę samych państw? Jak te dynamiczneprzemiany zmieniły tradycyjne wyobrażenia o centrach i peryferiach i w jaki sposób oddziaływały one na zmiany w ich wzajemnych relacjach?
Tytuł oraz krótki opis planowanego referatu (do 150 słów) prosimy zgłaszać na adres: dhi@dhi.waw.pl w języku polskim lub angielskim do 31 grudnia 2021. Po konferencji zostanie opracowana publikacja pokonferencyjnaw języku angielskimzawierająca artykuły nadesłane przez autorki i autorów.
Komitet organizacyjny:
Felix Ackermann, Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie, ackermann@dhi.waw.pl
Agnieszka Pufelska, Nord-Ost-Institut Lüneburg, a.pufelska@ikgn.de
Maria Rhode, Universität Göttingen, mrhode@gwdg.de
Darius Staliunas, Instytut Historii Litwy, Wilno, darius.staliunas@istorija.lt
